Op 16 september 1949 viert der Vereniging van Oud-leerlingen der Gerard Adriaan van Swieten Tuinbouwschool (V.O.L.D.G.A.V.S.T.) het 50 jarig bestaan.
In de Opregte Steenwijker Courant van 20 september 1949 staat
| Wanneer tegen het middaguur het eerste samenzien heeft plaats gevonden en vele handen zijn gedrukt, is de eerste gang van het grote gezelschap naar het schoolgebouw. Gekomen aan de ingang daarvan spreekt de voorzitter van de jubilerende vereniging, de heer J.A. Bange woorden van welkom tot de aanwezigen, in het bijzonder tot de gasten. Voordat wij onze aandacht aan dit jubileum gaan besteden, aldus spr., willen wij aandacht besteden en gaan onze gedachten allereerst in het bijzonder uit naar hen, die onze vereniging in de jaren van 1940 -1945 ontvielen, in een tijd van gruwel en ellende, niet dat het de bedoeling is om hierover uit te wijden en allerlei beelden uit die verschrikkelijke tijd naar voren te halen, doch een ogenblik onze gedachten te bepalen bij hen, die door ontbering, moord of geweld een laatste rustplaats vonden in verschillende gebieden van ons werelddeel. Wij willen hen op dit moment en bij deze gelegenheid herdenken door het onthullen van een gedenksteen, met toestemming van Commissarissen der Maatschappij door ons aangebracht in de muur van de hal van dit gebouw, te hunner nagedachtenis, met eerbied waarvoor zij vielen. Men had graag de namen op de steen laten aanbrengen, doch daar ook nu nog opgave van gevallenen binnenkomen en misschien ook nog later zulks het geval zal zijn, was men de mening toegedaan, dat het beter was alleen hierop te vermelden Ter nagedachtenis aan hen die ons ontvielen in de oorlogsjaren 1940 – 1945 V.O.L.D.G.A.V.S.T. 16 Sept 1949 Het doek werd door de leerling der School De Jonge weggenomen en een minuut stilte werd in acht genomen. De heer Bange deelt daarop mede dat deze steen aan de Maatschappij van Weldadigheid zal worden overgedragen en het college van Commissarissen te verzoeken zulks te willen aanvaarden. De president-commissaris, de heer ’s Jacob antwoordde hierop, dat het college van commissarissen met ontroering had kennis genomen van de plannen om de gedenksteen te plaatsen in de ingang van het schoolgebouw, ter nagedachtenis aan hen, die onmenselijk veel voor het vaderland hebben gedaan, het beste gaven wat zij bezaten: “hun leven”. Leden van uwe vereniging, aldus spreker, groot in hun daden, vol opoffering voor hun land, een voorbeeld van trouw en moed voor het heden en de toekomst ook voor het, die deze school zullen bezoeken, een gedenkplaat die zal blijven getuigen van hen, die vielen in de geest van de schoen woorden van ons volkslied: “Mijn vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood”. Spreker verklaarde dat Commissarissen vol eerbied gaarne bereid waren de aangebrachte herdenkingsplaat te aanvaarden. |
Volgens het archief van V.O.L.D.G.A.V.S.T. zijn er 24 oud leerlingen gesneuveld. Onderzoek heeft uitgewezen dat het er (in ieder geval) 25 zijn.
| Louis Aalders | Hij is geboren op 7 juni 1889 en kwam in 1905 vanuit Zutphen naar Frederiksoord. Zijn diploma haalde hij in 1908. In 1911 is hij employee bij een suikerfabriek op Java. Hij is op 29 augustus 1945 overleden in Tjimahi (een plaats in West-Java, ten noordwesten van Bandoeng, waar meerdere burgerkampen, opvangkampen en krijgsgevangenkampen waren gehuisvest) |
| Jan Marcus Bunt | Hij is geboren op 11 mei 1911 en kwam in 1928 vanuit Zwartewegsend (Friesland) op de Tuinbouwschool. Zijn diploma haalde hij in 1932. Hij was KNIL militair. Hij werd op 27 januari opgenomen in een ziekenhuis in Singapore en overleed daar op 14 februari 1943. |
| Nicolaas Pieter Arnoldus Bertram | Nicolaas is geboren op 3 maart 1901 in Assen. Hij begon in 1916 aan zijn opleiding op de Tuinbouwschool. In 1920 kreeg hij zijn diploma. Op 8 maart 1942 is Nicolaas Bertram krijgsgevangen gemaakt in Java (Bandung) en op 6 februari 1943 is Nicolaas Pieter Arnoldus Bertram omgekomen in Kinsayok-Main Camp (Thailand). |
| Hugo Frederik van Eersel | Hij is geboren op 22 mei 1896 in Galangan (Semarang). Op 26 mei 1911 wordt hij ingeschreven in de gemeente Vledder. In 1912 komt hij op de Tuinbouwschool. In 1915 haalt hij zijn diploma en na zijn diploma, in september 1915 vertrekt hij weer naar Semarang. Hij is werkzaam als tuin-employee in de suiker. Hij is overleden op 10 juni 1945 in Malang (Oost Java). |
| Ignatio Eisma | Vanuit Arnhem komt Ignatio Eisma in 1930 naar Frederiksoord. Hij is geboren op 11 november 1912 in Arnhem. In 1933 haalt hij zijn diploma. Op 8 maart 1942 is Ignacio Eisma gearresteerd in Tjirandjang en krijgsgevangene gemaakt. Op 13 maart 1943 overlijdt hij in Thailand (Lin Tin) |
| Frederik Willem van Engen Koek | Frederik Willem wordt geboren op 16 februari 1906 in Rheden (Gelderland). In 1929 komt hij naar Frederiksoord. Hij krijgt zijn diploma in 1931. In 1936 woont hij, waarschijnlijk bij zijn moeder, in Den Haag. In februari 1937 vertrekt hij naar Nederlands Oost Indië. Hij is daar enige tijd rubberplanter. Op enig moment komt hij in dienst van de KNIL. Hij komt terecht in een interneringskamp en overlijdt door ziekte op 25 september 1945 in Singapore. Frederik Willem is begraven op het Nederlands Ereveld Leuwigajah bij Bandung |
| Frederik Giltjes | Vanuit Buren komt Frederik in 1910 in Frederiksoord. Hij is geboren op 19 november 1894. In 1913 haalt hij zijn diploma. Op 10 maart 1942 is Frederik Giltjes krijgsgevangen gemaakt in Java en op 18 september 1944 is hij omgekomen in “Junyo Maru” nabij Benkulen. |
| Pieter Jacobus Henze | Pieter wordt op 30 januari 1910 in Frederiksoord geboren. Zijn ouders: Dirk Henze (landbouwer) en Alida ten Zweege. In 1938 trouwt hij met Geertje van Brussel in Hoorn (Noord-Holland). Hij is dan werkzaam als employee bij een hars en terpentinebedrijf. Als soldaat 2e klasse wordt hij op 29 maart 1942 is Pieter Jacobus Henze gearresteerd in Singkol (Sum). Hij komt, als gevolg van een bombardement op 12 juni 1943 om het leven in Thanbyuzayat (Birma). |
| Denis Cornelis Hetterschij | Komt in 1909 vanuit Hoorn naar Frederiksoord. Denis is geboren op 28 maart 1893 in Usquert (Groningen). In 1912 krijgt hij zijn diploma. Hij is overleden op 15 augustus 1945 in Rantau Prapat, Si Rengorengo. |
| Johan Rudolf Jacobs | In 1907 komt Johan Rudolf op de tuinbouwschool vanuit Den Haag. Hij rond in 4 jaar zijn opleiding af en in 1911 krijgt hij zijn diploma. Hij is geboren op 7 maart 1892 in Padang Pandjang. Johan Rudolf overlijdt op 12-05-1944 in Tjimahi (Indonesië) |
| Louis Michel Kamstra | Louis Michel ziet op 16 april 1906 in Blaricum het levenslicht. Zijn opleiding in Frederiksoord begint in 1922. In 1925 krijgt hij zijn diploma. Hij overlijdt op 9 maart 1943, door ziekte tijdens de aanleg van de Birma spoorweg in Rintin, Thailand |
| Adriaan Kooiman | Adriaan komt in 1925 vanuit Zaandam naar Frederiksoord. Hij is geboren op 7 mei 1909 in Andijk. Zijn diploma krijgt hij in 1928. Hij is verdronken op 29 november 1943 nabij Kangean-eil. a/b Suez Maru. |
| Maurits Robbert van Leeuwen | In 1915 komt vanuit Apeldoorn Maurits Robbert aan in Frederiksoord. Hij is geboren op 20 oktober 1899 in Naarden. Zijn diploma ontvangt hij in 1918. Op 14 juli 1918 wordt hij uitgeschreven en gaat hij naar Apeldoorn. Op 8 maart 1942 wordt hij gearresteerd in Bandung. Op 4 juli 1945 overlijdt hij in Palembang(Zsum) |
| Marinus Melle Machielse | Marinus is geboren op 15 oktober 1900 in Venlo. Op 1916 komt, vanuit Sneek naar Frederiksoord om te gaan studeren aan de tuinbouwschool, waar hij in 1919 zijn diploma krijgt. Op 19 juli 1919 vertrekt hij naar Aalsmeer. Hij is overleden, in dienst van de KNIL, op 16 augustus 1945 in Palembang |
| Anton Frederik Mathol | Het is 1935 als Anton Frederik zijn opleiding in Frederiksoord begint. Hij is afkomstig uit Wassenaar, maar geboren in Den Haag op 2 februari 1918. Met zijn diploma op zak vertrekt hij weer uit Frederiksoord. Op 23 maart 1942 is Anton Frederik omgekomen in Ulèè Lheué (Atjeh). |
| Gijsbert Albertus Nooteboom | In 1916 komt Gijsbert Albertus naar Frederiksoord vanuit Rhoon. Daar is hij geboren op 8 augustus 1899. Zijn diploma krijgt hij in 1919. In oktober 1921 is hij als tuinbouwkundig ambtenaar naar Nederlands Indië vertrokken. Hij is overleden op 18 september 1944 in de Indische oceaan nabij Benkoelen a/b Jenyo Maru. |
| Abraham Josef Pompe van Meerdervoort | AJ. Komt in begint in 1900 aan zijn opleiding aan de tuinbouwschool. Geboren op 29 november 1882 in Assen. In 1905 gaat hij naar Indië. Op 30 augustus 1945 overlijdt hij in Batavia in een Japans burgerkamp. |
| Arend Postma | In 1919 begint de studie van Arend in Frederiksoord. Hij komt uit Emmer-Compascuum en is geboren op 28 januari 1904. In 1922 haalt hij het diploma. Arend Postma werd Tuinbouwkundige, met een specialisatie in Plantenziektekunde. Vanaf 1928 en officieel vanaf 1931, werkte hij in buitenlandse dienst voor de Landbouwvoorlichtingsdienst. Hij was gestationeerd in Nederlands-Indië, Java. In 1939 promoveerde hij tot Tuinbouwkundig Ambtenaar 1e klasse, in dienst van het toenmalige Departement van Landbouw, Handel & Nijverheid, later Economische Zaken. De Japanse oorlogsdreiging verplichtte hem in 1941 zijn burgerfunctie neer te leggen en als reservist van het KNIL zijn militaire dienstplicht te vervullen. Maart 1942 werd hij op Java door de Japanners gevangen genomen. December 1943 overleed hij in de dysenterie-barak van het kamp-hospitaal, krijgsgevangenenkamp Pangkalan Balai, Palembang, Zuid-Sumatra. |
| Jan Ferdinand Rijken | In 1909 komt Jan Ferdinand vanuit Rotterdam, waar hij op 31 januari 1894 is geboren, naar Frederiksoord. Zijn diploma krijgt hij in 1912 overhandigd en hij gaat daarna terug naar Rotterdam. Op 22 november 1944 is hij overleden op zee tussen Ambon en Java. |
| Christiaan Ludwig Schwarze | De studie in Frederiksoord begint voor in 1900. Hij is woont in Frederiksoord, maar is geboren op 7 december 1884 in Rotterdam. Hij is ingeschreven in de gemeente Vledder op 13 november 1899. Met zijn diploma op zak (1904) vertrekt hij in 1905 naar Hengelo. In 1908 is hij opzichter in Paramaribo, Suriname. Hij is overleden op 18 december 1944 in Tjimahi. |
| Simon van der Sluijs | In 1930 begint Simon aan zijn studie in Frederiksoord. Hij is geboren op 17 december 1912 en komt uit Klarenbeek. Net als de meeste leerlingen haalt hij 3 jaar later zijn diploma. Op 8 maart 1942 is Simon van der Sluys krijgsgevangen gemaakt in Bandung. Hij overlijdt op 15 november 1943 in Kanchanaburi (Thailand) |
| Petrus Coenradus Verwaijen | Petrus Coenradus komt in 1911 vanuit Sloterdijk naar Frederiksoord. Op 30 december 1895 is hij geboren in Sloterdijk. Met zijn diploma op zak gaat hij terug naar Sloterdijk. Hij is overleden op 20 februari 1943 in Malang, kamp Kelisir in een interneringskamp. |
| Gerard Willem Wijkniet | Gerard Willem is leerling op de tuinbouwschool in de periode 1905 -1908. Hij is afkomstig uit Tiel (geboren op 24 november 1890) en na zijn opleiding komen we zijn naam tegen in Groningen, Tiel en Bussum. Mogelijk dat hij in 1922 met het stoomschip Tjerimai naar Nederlands-Indië is vertrokken. Hij is lange tijd verpleegd in Soember Porong te Lawang (N.O.I). Het is niet duidelijk wanneer hij overleden is. |
| Gerard Abraham Tuyl | In de jaren 1926 -1929 zit Gerard Abraham op de tuinbouwschool. Hij is geboren op 27 mei 1908 in Alkmaar en komt vanuit Valparaiso (Chili) naar Frederiksoord. Hij krijgt zijn diploma in 1929 en vertrekt naar Algiers. In 1940 gaat hij naar Nederland om zijn plicht te vervullen om zijn vaderland te verdedigen. Hij krijgt een baan als voedselcontroleur. Hij zit in het verzet en op 18 maart 1942 wordt hij, als gevolg van verraad, gearresteerd. Hij is gefusilleerd op 20 juli 1943 in Leusden en begraven op de begraafplaats Rusthof te Amersfoort. |
| Wilhelmus Johannes Cornelius Maria Welsing | Het is 1927 als Wilhelmus Johannes Cornelius Maria Welsing in Frederiksoord komt vanuit Arnhem. Hij is in Arnhem geboren op 31 oktober 1909. Met zijn diploma op zak (1929) vertrekt hij weer naar Arnhem. Op 9 juni 1942 is hij gearresteerd in Arnhem. In de periode van 6 oktober 1942 tot 16 november 1942 zat Wilhelmus Welsing gevangen in het Oranjehotel. Tot 26 oktober 1943 zat hij gevangen in Kamp Amersfoort. Op 2 april 1944 is hij omgekomen in concentratiekamp Natzweiler (Elzas). |
Door het sluiten van de G.A. van Swieten Tuinbouwschool en de opheffing van de Leerlingenvereniging was het lange tijd onduidelijk waar de plaquette was. Inmiddels is het monument weer thuis en vanaf mei 2025 is deze te zien bij het Proeflokaal in het hoofdgebouw van de Proef in Frederiksoord.
Bronnen:
- https://www.oorlogsbronnen.nl
- https://www.nationaalarchief.nl
- https://digitaalmonument.oranjehotel.org
- https://oorlogsgravenstichting.nl
- https://www.erelijst.nl
- En uiteraard het archief van ’t Fledder Kerspel
Laatste aanpassing: 22 maart 2025