In 1891 wordt met de bouw van dit pand begonnen. Opdrachtgever is Jan Frederik Hilkemeijer, winkelier, fabrikant en ondernemer.
Jaartal: voor 1898. Bron: A.K. Bovenkamp, Vledder
Jaartal: 1895.
Bron: L. Reudler Talsma
Oorspronkelijk wordt het pand gebruikt als Zuivelfabriek. Het pand heeft in de loop der jaren verschillende functies gehad. Het complex is kenmerkend voor de overgangsfase van een ambachtelijke naar een meer industriële bedrijfsvoering. Het pand is een rijksmonument (nr 507335).
Een overzicht:
| Periode | Details |
|---|---|
| 1891 – 1897* | Zuivelfabriek. Onder de naam Deensche Stoomzuivel Fabriek wordt zuivel verhandeld. De namen “Deensche Stoomzuivel fabriek Diever-Dwingeloo-Nijensleek” en “Hilkemeijer” komen ook voor |
| 1897 – 1927* | Verkoop van koffie onder de naam “Java Stoomkoffiebranderij“ |
| 1897 – 1912* | Breierij, spinnerij en ververij. De namen “Simson” , “Stoombreierij of Stoomkousenbreierij Nijensleek” en “Wolindustrie Nijensleek” komen voor. |
| 1899 – 1927* | Verkoop van thee onder de naam “Java Stoomkoffiebranderij“ |
| 1913 – 1920* | Er is een houthandel annex bouwmateriaalhandel gevestigd (al stond de fabriek in Dieverbrug). Dit bedrijf werd opgezet door Jan Jacob Hilkemeijer, zoon van Jan Frederik. |
| 1890- 1923* | Onder de naam Hoenderpark “Formateur” zit er in het pand een eierenhandel. Dit is al voor de bouw van de zuivelfabriek. |
| 1904 – 1923 | Er is een aardappelhandel gevestigd. |
| *data bij benadering |
In de loop de loop der jaren raakt het in verval. In 2002 wordt de voormalige koffiebranderij en de aardappelschuur gerestaureerd en geschikt gemaakt voor bedrijfshuisvesting
Zuivelfabriek
Het pand is gebouwd als zuivelfabriek en handelend onder de naam Deensche Stoomzuivel fabriek. Na 1892 adverteerde men zowel onder de naam van de eigenaar, Hilkemeijer, als ook onder de naam Deensche Stoomzuivel fabriek Diever-Dwingeloo-Nijensleek. In november 1893 vond er een explosie plaats bij het opsteken van de stoomketel. Na 1895 werd alleen nog onder de naam Hilkemeijer Zuivelfabriek geadverteerd. Na 1897 zijn geen aanbiedingen van de zuivelfabriek gevonden, en hoewel er vanuit wordt gegaan dat de zuivel productie in 1901 stopte is dit mogelijk dus eerder gebeurd.
Jaartal: voor 1898. Bron: A.K. Bovenkamp, Vledder
Op de rechterfoto is de tramlijn te zien. De vrouw zou de –tweede – vrouw van Hilkemeijer kunnen zijn, Suzanne Jacoba Cornelia Schuuring en het meisje zou het laatste kind kunnen zijn, Maria Josephina Elisabeth Hilkemeijer (1910, Nijensleek). De serre is gebouwd op en om het los/laad perron voor de melkbussen uit de tijd van de zuivelproductie(1891-1897).
Java Stoomkoffiebranderij
23 november 1901
Er werd waarschijnlijk al in 1897 begonnen met het branden van koffie, Er werd tenminste volop mee geadverteerd onder de naam Java Stoomkoffiebranderij, en men zou enkele maanden na de eerst verschijnende advertenties al beschikken over duizenden brieven van tevreden klanten. Maar in een advertentie uit 1909 gaf hij aan al 20 jaar te leveren en is dus mogelijk al eerder begonnen dan het jaartal vóór het in de aanhef van deze alinea gegeven jaar ligt. Van welk deel van het pand uit is nog niet bekend.
Breierij, spinnerij en ververij
In hetzelfde jaar, 1897, verschijnen ook de advertenties waarin kousen werden aangeboden van het merk Simson. Of dit het begin van de eigen stoomspinnerij en machinale breierij is is niet bekend, mogelijk alleen verkoop. In 1898 wordt er al gesproken van de Stoomfabrieken Hilkemeijer. Vanaf 1899 was er sprake van een machinale stoomkousenbreierij en was kennelijk dit kennelijk het begin van de eigen machinale breifabriek.
Het gevoerde merk was weer Simson en Hilkemeijer was de fabrikant.
In 1900 werd gesproken van de Stoombreierij of Stoomkousenbreierij Nijensleek en zou men 7000 paar per week produceren en in november van dat jaar reeds 100.000 paar hebben geleverd. het aanbod bedroeg Jongens, meisjes vrouwen, dames, dienstboden, mannen en schoolkousen en sokken.
Ook complete pakketten van 100 paar in 10 verschillende maten voor ƒ 30,00 en bestemd voor “Uitdelingen”.
Ook produceerde men wollen onderkleding voor dames en heren. Vanaf 1902 voornamelijk onder de naam Wolindustrie Nijensleek in de advertenties voorkomend. Hoewel er in 1912 nog volop werd geadverteerd is er, blijkens onderstaand krantenartikel in 1910 een brand geweest in de winkel waardoor er besloten de breierij te beëindigen werd een pand te koop aan te bieden. Het betrof niet het pand te Nijensleek maar de tweede door hem gebouwde fabriek te Dieverbrug, (zie ook bij houthandel, verder op deze pagina)
15 september 1902
15 oktober 1902
Java Stoomkoffiebranderij – Thee
In 1899 verschijnt ook de theehandel middels advertenties in beeld, dit onder de vlag van Java Stoomkoffiebranderij Tussen 1899 en 1913 wordt er nauwelijks reclame gemaakt voor de thee.
Houthandel annex bouwmateriaalhandel
Ook is in het pand te Nijensleek, op papier althans, een houthandel annex bouwmateriaalhandel gevestigd geweest ( de fabriek stond in Dieverbrug), opgezet door de zoon, Jan Jacob Hilkemeijer. De fabriek in Dieverbrug, in afwijking met de fabriek te Nijensleek die immers als zuivelfabriek was opgezet, werd direct opgezet als machinale breierij/ververij en ook als zodanig werkzaam gelijktijdig met de fabriek te Nijensleek. Hij produceerde, na het stilleggen van de breierij activiteiten vanaf rond 1913 hydraulisch geperste trottoirtegels; Nadien werden ook cement dakpannen en rioolpijpen aangeboden. Mogelijk dat er in de beginfase hout werd opgeslagen en verkocht vanuit Nijensleek. Later ging ook de administratie naar Dieverbrug en werd de firma daar voortgezet. Het gehele pand te Dieverbrug, inclusief inventaris, werd per 01 juli 1920 verkocht aan Corcondia Meppel en ging verder als een filiaal van dit bedrijf.
Eierhandel
Hoewel nog niet zeker dat dit door Hilkemeijer is gebeurd is er ook op vrij grote schaal een handel in eieren onder de naam Hoenderpark “Formateur”.
Aardappelhandel
Ook in de aardappelhandel was Jan Frederik actief.
Stond hij in het bevolkingsregister eerst als winkelier aangegeven werd dit later veranderd in landbouwer.
Laatste aanpassing: 19 januari 2024